Το χωριό έχει μεγάλη ιστορία καθώς υπάρχουν ενδείξεις οικισμών από το 3000 π.χ. Η Άφυτος που ήταν γνωστή με το όνομα Αφύτης γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη ως μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Το 348 Π.Χ. καταστράφηκε ολοσχερώς από τον βασιλιά Φίλιππο τον Β’ και ξανακατοικήθηκε μετέπειτα. Κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας γνώρισε μια δεύτερη μεγάλη ανάπτυξη πιθανότατα εξαιτίας του μνημείου του Άμμων Ζευς.

Εκείνο όμως που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη η φυσική τοποθεσία του χωριού και η αρχιτεκτονική του!. Τα παλιά σπίτια χτισμένα από τον ντόπιο πωρόλιθο αναστηλώθηκαν, οι δρόμοι πλακοστρώθηκαν και ο τόπος πλέον επιβάλλει στους επισκέπτες αλλά και στους ντόπιους, ομορφιά, αξιοπρέπεια και σεβασμό.

Αξίζει να δείτε:

• Τις παλιές πόρτες των σπιτιών της Αφύτου που φιλοτέχνησαν με πολύ μεράκι 70 καλλιτέχνες  ζωγραφίζοντας δικές τους ιδέες, με αφορμή την υπέροχη δράση του Βασίλη Παυλή.
• Την -τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με τρούλο- εκκλησία του Αγίου Δημητρίου που χτίστηκε το 1859  και αποτελεί το στολίδι του χωριού, στο κέντρο της πλατείας. Ο επισκέπτης αξίζει να παρατηρήσει την ιδιόμορφη αρχιτεκτονική του ναού, τις παλιές εικόνες του και τα λιθανάγλυφα στο εξωτερικό του νότιου τοίχου.
•  Τα διάσημα γλυπτά του Βασίλη Παυλή που βρίσκονται διάσπαρτα μέσα στο χωριό.
• Το Λαογραφικό Μουσείο της Αθύτου που στεγάζεται στον εντυπωσιακό αρχοντικό του Αλετρά, στο οποίο θα μπορέσετε να δείτε εργαλεία και σκεύη που χρησιμοποιούσαν στο παρελθόν οι κάτοικοι της περιοχής.